Je huis is een plek waar je je veilig en geborgen wilt voelen. Niettemin: Het gevaar van vallen of uitglijden is niet te versmaden. Maar met een paar eenvoudige stappen kun je veel doen om struikelgevaar te voorkomen. We laten je graag zien op welke dingen je moet letten om vallen in huis te voorkomen.
Valpreventie thuis – identificeer vermijdbare struikelblokken
Risicofactoren voor vallen
In Nederland zijn valincidenten bij ouderen een groot probleem. Jaarlijks bezoeken ongeveer 112.000 mensen van 65 jaar en ouder de Spoedeisende Hulp (SEH) vanwege een val, wat neerkomt op één zo’n bezoek per vijf minuten. De kans om te vallen neemt toe met de leeftijd en ongeveer 60% van de mensen van 85 jaar en ouder maakt jaarlijks minstens één val.
Deze ongevallen leiden vaak tot ernstige verwondingen, zoals breuken en hoofdletsel. In 2023 overleden 6.732 ouderen in Nederland als gevolg van een val, een stijging van 12% ten opzichte van het jaar daarvoor. Valpartijen zijn de meest voorkomende oorzaak van letselgerelateerde ziekenhuisopnames onder ouderen, wat hun vermogen om zelfstandig te wonen aanzienlijk beïnvloedt.
Ten eerste is een toenemende visuele beperking verantwoordelijk voor veel valpartijen. Ze zien kleine obstakels, zoals deurdrempels, niet op tijd en struikelen dan.
Daarnaast is toenemende spierzwakte ook verantwoordelijk voor veel valpartijen. Als gevolg hiervan kunnen veel mensen hun voeten niet meer ver genoeg optillen naarmate ze ouder worden. Als gevolg daarvan kunnen obstakels die voorheen zonder problemen werden overwonnen, niet meer worden overgestoken. Hierdoor kun je vast komen te zitten op de rand van een tapijt en struikelen.
Het evenwichtsgevoel wordt ook zwakker naarmate je ouder wordt. Hierdoor kan een struikeling snel in een val veranderen, omdat je jezelf niet meer zo snel kunt opvangen.
Daarom laten we je graag een aantal maatregelen zien hoe je met eenvoudige middelen je huis veiliger kunt maken.
Valpreventie door training van de beenspieren
Voorkom thuis vallen door thuis elke dag een paar kleine en lichte oefeningen te doen. Doe alleen oefeningen als u er vertrouwen in hebt en overdrijf ze niet. Het is ook belangrijk dat u zich goed voelt wanneer u dergelijke oefeningen doet en dat u niet duizelig bent. Vraag je arts, fysiotherapeut of ergotherapeut of deze oefeningen geschikt voor je zijn.
Voorbeelden van valpreventie-oefeningen:
- Om de beenspieren te versterken gaat u rechtop staan, eventueel tegen uw geparkeerde rollator. Til nu afwisselend uw hielen op terwijl de bal van uw voet op de grond blijft. Wanneer u stevig staat, kunt u uw armen zijwaarts zwaaien.
- Ga met een stabiele houding staan, heupbreed en met gestrekt bovenlichaam. Breng je armen naar achteren en buig je knieën en heupen terwijl je tegelijkertijd je armen omhoog brengt.
- Ga op een stoel zitten en buig je kniegewrichten in een rechte hoek terwijl je je bovenlichaam recht houdt. Til nu afwisselend je benen op en tik tegelijkertijd met je hand op het geheven bovenbeen.
Maatregelen om vallen te voorkomen – Valpreventie in huis
- Lees de volgende maatregelen een keer door. Loop kritisch door uw huis en controleer de paden op de volgende stabiliteits-, struikel- en slipgevaren.
- Ruim rondslingerende kabels op of lijm ze vast. De aanschaf van een draadloze telefoon is ook nuttig.
- Tapijt dat los op de tegels of het parket ligt, moet volledig worden verwijderd. Als je het tapijt niet volledig kunt verwijderen, bevestig de randen van het tapijt dan aan de vloer met dubbelzijdig plakband.
- Drempels moeten worden voorzien van kleine oprijplaten zodat de voet niet aan de rand blijft haken. Als het niet mogelijk is om oprijplaten aan te brengen, geef de drempels dan meer zichtbaarheid door ze in een felle kleur te verven. Of plak plakband met een signaalkleur, bijvoorbeeld rood, op de rand van de drempel om deze beter zichtbaar te maken.
Essentiële veiligheidstips voor de badkamer
- Scheid jezelf van de badmat in de badkamer.
- Antislipmatten voor badkamers in de douche, het bad en op de badkamervloer kunnen ook struikelgevaar opleveren.
- Laat handgrepen aanbrengen op het toilet, de douche en het bad. Houd je niet vast aan wc-papierhouders of spiegelplanken – die zijn hier niet voor ontworpen.
- Een douchekruk vermindert ook het risico op uitglijden onder de douche en in de badkamer, omdat je niet staand hoeft te douchen.
Essentiële veiligheidstips voor de woonkamer
- Zorg er bij gladde vloeren, zoals tegels of parket, voor dat je stevige schoenen in huis hebt. Huisslippers zitten losjes aan je voeten en kunnen er snel voor zorgen dat je struikelt. Daarom is het ook thuis belangrijk om volledig gesloten pantoffels met een antislipzool aan te trekken.
- Houd je niet vast aan onbeveiligd meubilair zoals stoelen, tafels of planken, want die kunnen gemakkelijk omvallen waardoor je valt. Gebruik ook een wandelstok of een trippelstoel in het appartement.
- Goede verlichting in de kamers is erg belangrijk en helpt je om mogelijke gevaren beter te zien en op tijd te reageren. Misschien denk je aan een bewegingsmelder in de gang, zodat er automatisch een lamp aangaat als je ’s nachts naar het toilet gaat. Dit verlicht het pad veilig zonder dat je in het donker naar een lichtschakelaar hoeft te zoeken.
- Vergeet niet om thuis ook altijd je bril te dragen, zodat je in elke situatie goed zicht hebt. Zorg dat je je bril altijd bij de hand hebt.
- Als je in je huishouden trappen moet beklimmen, zorg dan voor leuningen aan beide kanten van de trap en gebruik ze als je de trap oploopt. Markeer de randen met signaaltape voor een betere zichtbaarheid van de treden.
- Neem nooit medicijnen in combinatie met alcohol, omdat de effecten aanzienlijk kunnen worden versterkt.
Verdere maatregelen voor valpreventie met hulpmiddelen
Voor nog meer veiligheid thuis kun je hulpmiddelen gebruiken. Een rollator voorkomt vallen in huis. Het maakt niet uit of u eten klaarmaakt in de keuken, naar het toilet gaat of huishoudelijke klusjes doet. U kunt onze rollator voor binnen uitrusten met vele handige accessoires om uw huishouden zo veel mogelijk zelfstandig te doen. Met een dienblad op de rollator kunt u bijvoorbeeld eten en drinken veilig naar de tafel brengen zonder dat u bang hoeft te zijn dat u valt, omdat u veilig op de rollator kunt leunen tijdens het vervoer.
In de badkamer helpt een douchekruk je bij het douchen of wassen bij de wastafel, zodat je niet hoeft op te staan op gladde, natte tegels. Misschien kun je zelfs afzien van een dure verbouwing van je badkamer met een douchekruk.
In geval van nood geeft een noodoproep thuis je nog meer veiligheid binnen je eigen vier muren. Hier kun je kiezen tussen een knop die je om je pols of nek kunt dragen en een onzichtbaar polshorloge. Het polshorloge detecteert automatisch vallen en verwittigt je familieleden of een verpleegdienst als je het alarm niet meer zelf kunt uitschakelen.
Conclusie over valpreventie thuis
Kijk kritisch naar uw huis en uw nieuwe behoeften en probeer deze behoeften te accepteren. Het risico op vallen kan aanzienlijk worden verminderd door zelfs kleine veranderingen in uw huis aan te brengen. Neem de tijd om uw huis te inspecteren. Probeer zoveel mogelijk maatregelen te treffen en overweeg ook ondersteuning met hulpmiddelen.
Denk aan uw veiligheid en gezondheid.